50+ câu hỏi về biến đổi khí hậu mà mỗi người cần suy ngẫm

Biến đổi khí hậu không còn là vấn đề hay thuyết mà đã thể hiện rõ thông qua đời sống hàng ngày của con người. Không xảy ra ở riêng một quốc gia hay một khu vực nào đó, biến đổi khí hậu đang tác động trực tiếp đến sức khỏe của nhân loại, đòi hỏi chúng ta phải hiểu rõ để có thể bảo vệ chính bản thân mình. Bài viết này tổng hợp một số câu hỏi hay liên quan đến biến đổi khí hậu, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vấn đề này. Thông tin được biên tập từ trang nytimes.com

1.Làm thế nào để chúng ta biết biến đổi khí hậu đang thực sự xảy ra?

Có bằng chứng thuyết phục cho thấy thế giới đã nóng lên kể từ cuối thế kỷ 19, khi việc đốt nhiên liệu hóa thạch trở nên phổ biến và dẫn đến lượng khí thải carbon dioxide giữ nhiệt ở quy mô lớn vào khí quyển. Bằng chứng này phần lớn ở dạng dữ liệu từ các trạm thời tiết, phao, tàu, vệ tinh và các nguồn khác. Các phép đo nhiệt độ cơ bản nhất cho thấy thế giới đang dần ấm lên.

Trung bình, nhiệt độ bề mặt ấm hơn 1,2 độ C (2,2 độ F) so với một thế kỷ rưỡi trước. Và tốc độ nóng lên đã tăng nhanh trong những thập kỷ gần đây. Nhiệt độ ở tầng trên cùng của các đại dương trên thế giới cũng tăng lên. Các đại dương đã hấp thụ phần lớn nhiệt lượng bị giữ lại trong khí quyển. Ngoài ra còn có rất nhiều bằng chứng cho thấy hậu quả của sự nóng lên này.

Máy đo thủy triều và các thiết bị khác cho thấy mực nước biển đã tăng khoảng nửa inch mỗi thập kỷ kể từ năm 1900 (chủ yếu là do nước giãn nở khi ấm lên). Các vệ tinh đo sự thay đổi trọng lực cho thấy hàng nghìn tỷ tấn băng đã tan chảy từ các tảng băng và sông băng trên thế giới. Dữ liệu về lượng mưa cho thấy các trận mưa lớn đã gia tăng ở Hoa Kỳ và các nơi khác vì không khí ấm hơn giữ được nhiều độ ẩm hơn. Và không phải tất cả bằng chứng đều đến từ các công cụ. Các nhà khoa học thực hiện nghiên cứu thực địa trên khắp thế giới đã ghi nhận những tác động khác của biến đổi khí hậu.

Ví dụ, các nhà điểu học đã chỉ ra rằng sự nóng lên đang ảnh hưởng đến nhiều loài chim – thay đổi khi chúng làm tổ, sinh sản và di cư, thậm chí cả nơi chúng có thể sống và phát triển. Các nhà thực vật học nhận thấy những dấu hiệu tương tự về tác động của biến đổi khí hậu đối với cây trồng, rừng và các thảm thực vật khác.

2. Biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến đa dạng sinh học như thế nào?

Biến đổi khí hậu đã gây hại cho đời sống thực vật và động vật theo những cách mà các nhà khoa học đang nỗ lực tìm hiểu. Đại dương ấm hơn đang giết chết san hô. Mực nước biển dâng cao đang đe dọa những bãi biển mà rùa biển cần làm tổ. Mùa hè ngày càng dài hơn và mùa đông ngắn hơn – sự thay đổi theo mùa gây nguy hiểm cho vô số loài động vật và thực vật bằng cách làm gián đoạn nguồn cung cấp thực phẩm, mùa giao phối và các biến số khác. Và sau đó là những con gấu Bắc Cực, biểu tượng dài về những gì có thể bị mất trong một thế giới nóng lên.

Một nghiên cứu đã dự đoán những cái chết đột ngột , với các phần lớn hệ sinh thái bị sụp đổ theo từng đợt khi thế giới ấm lên. Các nhà khoa học cho biết hiện tượng này đã bắt đầu ở các rạn san hô và có thể bắt đầu ở các khu rừng nhiệt đới vào những năm 2040. Tuy nhiên, bất chấp những dự đoán nghiệt ngã này, biến đổi khí hậu hiện không phải là nguyên nhân lớn nhất gây mất đa dạng sinh học. Trên đất liền, yếu tố lớn nhất là sự định hình lại địa hình, vì con người đã tạo ra các trang trại và trang trại, thị trấn và thành phố, đường sá và hầm mỏ trên nơi từng là môi trường sống của vô số loài. Trên biển, nguyên nhân chính gây mất đa dạng sinh học là do đánh bắt quá mức.

Những vấn đề này – mất môi trường sống, đánh bắt quá mức và biến đổi khí hậu – có mối liên hệ với nhau. Ví dụ, các hệ sinh thái như đất than bùn và rừng không chỉ hỗ trợ đa dạng sự sống mà còn hút carbon dioxide ra khỏi không khí và lưu trữ nó trong thực vật và trong lòng đất. Việc phá hủy chúng vừa gây tổn hại đến đa dạng sinh học vừa làm phức tạp thêm cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

3. Núi lửa có ảnh hưởng đến biến đổi khí hậu?

Ảnh hưởng của các vụ phun trào núi lửa đến sự nóng lên là rất nhỏ. Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, hoạt động núi lửa tạo ra từ 130 triệu tấn đến 440 triệu tấn carbon dioxide mỗi năm. Hoạt động của con người tạo ra nhiều hơn nữa, khoảng 35 tỷ tấn carbon dioxide mỗi năm – gấp 80 lần so với ước tính ở mức cao nhất về hoạt động của núi lửa và gấp 270 lần so với ước tính ở mức thấp nhất. Và đó chỉ là carbon dioxide. Hoạt động của con người cũng thải ra các loại khí nhà kính khác vào khí quyển, như khí mê-tan, với số lượng lớn hơn nhiều so với núi lửa.

Vụ phun trào núi lửa lớn nhất trong thế kỷ qua là vụ phun trào năm 1991 của núi Pinatubo ở Philippines. Nếu một vụ nổ cỡ đó xảy ra hàng ngày, NASA đã tính toán, nó vẫn sẽ chỉ thải ra lượng carbon dioxide bằng một nửa so với hoạt động hàng ngày của con người. Núi lửa cũng có thể có tác dụng làm mát trong thời gian ngắn, khi chúng phun vật chất vào bầu khí quyển ngăn chặn năng lượng mặt trời. Nhưng dù sao đi nữa, không có bằng chứng nào cho thấy hoạt động núi lửa đã tăng lên trong 200 năm qua.

Đã có nhiều báo cáo về vụ phun trào. Nhưng các nhà nghiên cứu tại Chương trình Núi lửa Toàn cầu của Viện Smithsonian cho rằng sự gia tăng đó không phải do sự gia tăng các vụ phun trào thực tế mà là do các báo cáo ngày càng tăng từ số lượng người sống gần núi lửa ngày càng tăng. Vào năm 2013, Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu đã phát hiện ra rằng tác động khí hậu của hoạt động núi lửa là “không đáng kể” trong phạm vi một thế kỷ. Bạn có thể đọc những phát hiện ở Trang 56 trong báo cáo của IPCC.

4. Chăn nuôi và chăn nuôi ảnh hưởng đến biến đổi khí hậu như thế nào?

Nuôi động vật để làm thức ăn cho con người có tác động đáng kể đến biến đổi khí hậu (và môi trường nói chung), và vấn đề không chỉ là việc bò ợ hơi. Gia súc nhận được nhiều sự chú ý vì tiếng ợ của chúng: Hệ thống tiêu hóa chuyên biệt của gia súc (và các động vật nhai lại khác, bao gồm cả cừu) tạo ra khí mê-tan thải vào khí quyển, chủ yếu qua ợ hơi. Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc ước tính rằng quá trình tiêu hóa chiếm khoảng 40% lượng khí thải từ ngành chăn nuôi. Tuy nhiên, còn có nhiều loại khí thải khác liên quan đến sản xuất thức ăn chăn nuôi, vận chuyển động vật và các hoạt động khác. Nhìn chung, cơ quan Liên Hợp Quốc ước tính rằng, trên toàn cầu, việc chăn nuôi các loại vật nuôi chịu trách nhiệm cho gần 15% tổng lượng khí thải liên quan đến hoạt động của con người.

Gia súc nuôi lấy thịt và sữa chiếm khoảng 2/3 tổng lượng khí thải và chăn nuôi lợn chiếm khoảng 10%. Trâu, gà (để lấy thịt và trứng) và các động vật khác như cừu chiếm số lượng ít hơn. Khi tính bằng đơn vị protein được sản xuất, thịt bò có lượng khí thải carbon lớn nhất cho đến nay.

Việc sản xuất và chế biến thức ăn chăn nuôi – các loại cây làm thức ăn gia súc như cỏ khô, cũng như ngô và các loại ngũ cốc khác – thậm chí còn tạo ra nhiều khí thải hơn cả quá trình tiêu hóa. Một số trong số này đến từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch (để chạy thiết bị nông nghiệp, sưởi ấm hoặc làm mát chuồng trại và các cơ sở khác), một số từ các hoạt động như sản xuất phân bón và một số từ những thay đổi trong sử dụng đất thường đi kèm với việc mở rộng ngành công nghiệp thịt bò và các hoạt động khác. doanh nghiệp.

Một phân tích của Our World in Data, một ấn phẩm khoa học liên kết với Đại học Oxford, cho thấy việc sử dụng đất nông nghiệp có thể giảm 75% , từ 4 tỷ xuống còn một tỷ ha, nếu thế giới áp dụng chế độ ăn dựa trên thực vật. Khi một chủ trang trại hoặc người sản xuất thịt bò phát quang rừng để tạo đất chăn thả, một lượng lớn carbon trong những cây bị đốn sẽ được thải ra một cách nhanh chóng thông qua quá trình đốt cháy hoặc chậm hơn thông qua quá trình phân hủy. Với nhu cầu về thịt bò và các loại thịt khác trên toàn thế giới ngày càng tăng, kiểu phá rừng này đang gia tăng ở một số nơi trên thế giới, đặc biệt là ở rừng nhiệt đới Amazon ở Nam Mỹ. Theo Viện Tài nguyên Thế giới, Brazil là nước dẫn đầu lâu năm về diện tích rừng nhiệt đới bị mất do nạn phá rừng.

5. El Niño và La Niña là gì?

Đây là tên của hai hiện tượng khí hậu khác nhau nhưng có liên quan với nhau, bắt nguồn từ vùng xích đạo Thái Bình Dương và đến rồi đi vài năm một lần, ảnh hưởng đến thời tiết trên khắp thế giới. Ở những nơi khác trên thế giới, El Niño có thể tạo ra điều kiện ấm áp và khô ráo ở châu Á, Australia và tiểu lục địa Ấn Độ. Các khu vực ở Châu Phi và Nam Mỹ cũng có thể bị ảnh hưởng. Năm 2023, các nhà khoa học tuyên bố bắt đầu đợt El Niño mới nhất. Cùng với đó là nguy cơ nhiệt độ nóng hơn bình thường vào năm 2024 tăng lên.

La Niña thì ngược lại. La Niña thường mang đến điều kiện ấm hơn và khô hơn ở miền Nam Hoa Kỳ, đồng thời thời tiết mát mẻ hơn, ẩm ướt hơn ở các vùng phía Bắc, đặc biệt là Tây Bắc Thái Bình Dương. Các vùng của Úc và Châu Á có thể ẩm ướt hơn bình thường. La Niña cũng có thể gây ra nhiều cơn bão hơn ở Bắc Đại Tây Dương.

Cả El Niño và La Niña đều xảy ra trung bình khoảng hai đến bảy năm một lần. Chúng có thể kéo dài khoảng thời gian tốt hơn trong năm, mặc dù đôi khi lâu hơn. Một số nghiên cứu cho thấy rằng các giai đoạn đặc biệt mạnh mẽ sẽ xảy ra thường xuyên hơn hiện nay khi thế giới tiếp tục ấm lên do phát thải khí nhà kính. Cả hai đều được xác định bởi những thay đổi về nhiệt độ mặt nước biển ở xích đạo Thái Bình Dương, cũng như những thay đổi ở vùng áp suất cao và áp suất thấp trong khí quyển. Khi nhiệt độ mặt nước biển cao hơn mức trung bình khoảng 1 độ F hoặc cao hơn, El Niño có thể phát triển. Khi nhiệt độ xuống dưới mức trung bình, La Niña có thể hình thành. (Khi nhiệt độ bằng hoặc gần trung bình, cả hai đều không phát triển.) Sự thay đổi nhiệt độ cũng đi kèm với sự khác biệt về áp suất không khí trong khí quyển có thể ảnh hưởng đến gió mậu dịch mạnh, ảnh hưởng đến lượng mưa và nhiệt độ ở khắp nơi.

6. Người bình thường có thể làm gì về biến đổi khí hậu?

Đây là một trong những câu hỏi phổ biến: Hành động của một người có thực sự tạo nên sự khác biệt không? Vấn đề lớn đến mức cách giải quyết phải đến từ các quốc gia hùng mạnh và các nhà hoạch định chính sách, phải không?

Trước hết không thể tách rời hai việc: Hành động cá nhân và hợp tác quốc tế có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Câu trả lời còn phụ thuộc vào hành động mà chúng ta đang nói đến. Hành động của một người thuộc tầng lớp trung lưu quan trọng hơn nhiều so với hành động của một nông dân. Tại sao? Bởi vì người dân giàu có tiêu dùng nhiều hơn người dân nghèo, và do đó sự lựa chọn của họ có ý nghĩa quan trọng hơn đối với lượng khí thải toàn cầu.

Mặc dù vậy, mỗi cá nhân vẫn có thể làm những hành động khác nhau để cùng khắc phục các vấn đề:

• Phương tiện công cộng: Một người mua chiếc ô tô nào – hoặc liệu một người có sở hữu một chiếc ô tô hay không – có ý nghĩa vô cùng quan trọng, bởi vì phương tiện giao thông là nguồn phát thải lớn nhất ở hầu hết các quốc gia.
• Di chuyển bằng đường hàng không: Đặc biệt, những chuyến đi đường dài và hạng nhất làm tăng lượng khí thải carbon của một người.
• Thực phẩm: Nếu mọi người lãng phí ít thực phẩm hơn thì điều đó sẽ tạo ra sự khác biệt đáng kể về lượng khí thải.
• Đồ đạc: Tránh dùng một lần. Mua những thứ tồn tại lâu dài.
• Trong nhà của chúng ta, một trong những điều hiệu quả nhất (nhưng đôi khi phức tạp) có thể giúp ích là thay thế máy sưởi gas bằng máy bơm nhiệt điện . Bếp gas cũng góp phần làm ấm lên , mặc dù ở mức độ thấp hơn nhưng cũng có những ảnh hưởng tiêu cực khác đến sức khỏe .
• Thay đổi những gì bạn làm cũng có thể ảnh hưởng đến người khác. Ví dụ, nghiên cứu cho thấy rằng mọi người có xu hướng tiết kiệm điện hơn khi hóa đơn tiện ích của họ cho thấy mức sử dụng điện của họ so với hàng xóm.

Tuy nhiên, nhìn chung, con người có xu hướng kém trong việc thay đổi hành vi hôm nay để giải quyết rủi ro vào ngày mai. “Thành kiến ​​hiện tại” này, như các nhà khoa học nhận thức gọi, khiến chúng ta, với tư cách cá nhân, khó thực hiện các thay đổi lối sống ngay bây giờ để ngăn chặn thảm họa sắp xảy ra. Bởi vì thế giới đã trì hoãn hành động vì khí hậu quá lâu nên giờ đây thế giới phải cắt giảm lượng khí thải nhà kính một cách mạnh mẽ và nhanh chóng. Thật khó để tưởng tượng làm thế nào những cắt giảm đó có thể được thực hiện nếu không có các chính sách đầy tham vọng của chính phủ.

Tuy nhiên, vẫn chưa quá muộn để tạo nên sự khác biệt. Mặc dù sự thật là chúng ta đã làm hành tinh này nóng lên một cách nguy hiểm bằng cách đốt nhiên liệu hóa thạch qua nhiều thế hệ, nhưng tương lai vẫn chưa được định sẵn. Nhiều tương lai vẫn có thể xảy ra. Tùy thuộc vào chúng tôi để quyết định cái nào sẽ diễn ra.

7. Vấn đề nhựa tệ đến mức nào và có thể làm gì với nó?

Nhựa là một tuyệt tác công nghệ đã thay đổi trải nghiệm của con người. Chúng ta phải cảm ơn nhựa vì điện thoại di động, cốc tập uống, ô tô, găng tay phẫu thuật, dây thun lót quần lót và vô số thứ khác. Nó cũng chịu trách nhiệm cho khoảng 4% lượng khí thải toàn cầu. Con số này nhiều hơn sản lượng của tất cả máy bay trên thế giới cộng lại .

Rốt cuộc, nhựa thường được làm từ nhiên liệu hóa thạch. Và đó không chỉ là vấn đề về khí hậu: Rác nhựa đang giết chết sinh vật biển. Và ô nhiễm (không chỉ ở dạng nhựa) là một trong những nguyên nhân chính gây mất đa dạng sinh học. Các hóa chất liên quan đến nhựa có thể phá vỡ quá trình trao đổi chất của con người và ức chế hormone. Và chúng có liên quan đến bệnh tật .

Nghiên cứu cho thấy hơn 40% nhựa chúng ta sử dụng có dạng bao bì, thường dùng một lần và phần lớn trong số đó không thể tái chế được. Trên thực tế, theo Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc, chỉ có khoảng 9% tổng số nhựa từng được sản xuất được tái chế

Việc tái chế nổi tiếng là khó khăn, bắt đầu bằng biểu tượng “tái chế” nhỏ mà chúng ta đều quen thuộc – ba mũi tên tạo thành hình tam giác. Nhiều người cho rằng nó có nghĩa là một cái gì đó có thể tái chế được. Nhưng thực tế, việc tái chế nhựa không hề đơn giản.  Những sản phẩm bằng nhựa không được tái chế sẽ được đưa vào bãi rác hoặc trở thành rác hoặc bị đốt cháy, gây ô nhiễm bầu không khí.

Ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch, lo lắng về nhu cầu dầu giảm, đang cố gắng chuyển hướng sang sản xuất nhiều thứ hơn nữa . Lượng rác thải nhựa chảy vào đường thủy sẽ tăng hơn gấp đôi , thậm chí có thể gấp ba vào năm 2040. Một số chính phủ đang ban hành luật để đặt gánh nặng lên các công ty trong việc xử lý rác thải nhựa và cấm một số loại nhựa sử dụng một lần. Ngoài ra còn có phong trào hướng tới một hiệp ước toàn cầu với mục tiêu khiến các quốc gia đồng ý về kế hoạch ràng buộc về mặt pháp lý nhằm cải thiện hoạt động tái chế, làm sạch chất thải và hạn chế sản xuất. Tuy nhiên, làm thế nào để làm được điều đó vẫn còn đang tranh luận.

8. Biến đổi khí hậu có gây ra hạn hán nhiều hơn không?

Sự nóng lên toàn cầu làm tăng khả năng xảy ra hạn hán. Nhiệt độ cao hơn làm khô đất và thảm thực vật nhanh hơn. Sự nóng lên cũng có thể khiến lượng mưa rơi dưới dạng mưa nhiều hơn so với tuyết – điều này quan trọng từ góc độ hạn hán vì một số nơi dựa vào tuyết tan để cung cấp nước trong mùa sinh trưởng. Ngoài ra, biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng đến lượng mưa trên khắp thế giới, khiến các khu vực khô hạn trở nên khô hơn.

Trong những năm gần đây, hầu hết nửa phía Tây của Hoa Kỳ luôn bị hạn hán với các điều kiện từ trung bình đến nghiêm trọng. Ở Tây Nam, hạn hán đã kéo dài quá lâu – kể từ năm 2000 – đến mức nó được coi là một đợt siêu hạn hán. Đây là hai thập kỷ khô hạn nhất trong khu vực trong vòng 1.200 năm.

9. Mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu và những cơn bão

Phát thải khí nhà kính không chỉ làm bầu khí quyển nóng lên. Các đại dương cũng đang nóng lên và điều đó làm cho các cơn bão trở nên mạnh hơn và ẩm ướt hơn. Có rất ít bằng chứng cho thấy biến đổi khí hậu đang làm cho các cơn bão xuất hiện thường xuyên hơn. Trên thực tế, theo thời gian thậm chí có thể có ít bão hơn một chút do hướng gió thay đổi. Tuy nhiên, trong số các cơn bão đã hình thành, nghiên cứu cho thấy rằng nhiều cơn bão trong số đó sẽ là cơn bão lớn được xếp hạng cấp 3 hoặc cao hơn trên thang cường độ bão. Đó là bởi vì nhiệt độ đại dương cao hơn sẽ cung cấp nhiều năng lượng nhiệt hơn để cung cấp nhiên liệu cho những cơn bão này khi chúng di chuyển trên mặt nước.

Nước biển ấm hơn cũng có thể gây ra hiện tượng “tăng cường nhanh chóng”, xảy ra khi một cơn bão trở nên mạnh hơn nhiều trong khoảng thời gian rất ngắn chỉ trong một ngày hoặc thậm chí vài giờ. Một nghiên cứu năm 2019 trên tạp chí Nature Communications cho thấy cường độ thâm canh nhanh chóng đang gia tăng.

Bão đang trở nên ẩm ướt hơn vì không khí ấm hơn chứa nhiều hơi ẩm hơn và sau đó có thể rơi xuống dưới dạng mưa. Bão Harvey, vốn đã tàn phá Houston vào năm 2017, đã tạo ra lượng mưa nhiều hơn ít nhất 15% so với lượng mưa trong một thế giới không có tác động của con người đến khí hậu.

10. Sự nóng lên toàn cầu và biến đổi khí hậu có giống nhau không?

–

Các thuật ngữ “sự nóng lên toàn cầu” và “biến đổi khí hậu” thường được sử dụng thay thế cho nhau. Nhưng chúng có thể có nghĩa khác nhau, mặc dù có liên quan.

Sự nóng lên toàn cầu đề cập đến việc thế giới đã trở nên nóng hơn bao nhiêu kể từ cuối thế kỷ 19 do lượng khí thải carbon dioxide, khí mê-tan và các loại khí nhà kính khác. Hầu hết lượng khí thải đều đến từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch, hoạt động này đã trở nên phổ biến khi phần lớn thế giới công nghiệp hóa. Những khí này giữ lại một phần nhiệt tỏa ra sau khi ánh sáng mặt trời chiếu vào bề mặt Trái đất, khiến bầu khí quyển ấm hơn. Hiện tại, bầu không khí đã ấm hơn khoảng 1,2 độ C (2,2 độ F) so với cuối những năm 1800.

Biến đổi khí hậu là một thuật ngữ rộng hơn. Nhiệt độ cao hơn là một yếu tố gây ra sự thay đổi khí hậu trên thế giới, nhưng có những nguyên nhân khác là kết quả gián tiếp từ sự nóng lên. Trong số này có những thay đổi trong mô hình hoàn lưu khí quyển và đại dương cũng như lượng ẩm mà khí quyển có thể giữ được.

11. Khí nhà kính là gì?

Một số loại khí trong khí quyển như carbon dioxide và metan giữ lại một phần nhiệt tỏa ra từ bề mặt Trái đất được gọi là khí nhà kính. Cái tên này xuất phát từ những gì xảy ra trong nhà kính: Ánh sáng mặt trời xuyên qua mái và tường trong suốt, được hấp thụ bởi những gì bên trong nhà kính và sau đó được tỏa ra dưới dạng nhiệt. Nhưng năng lượng nhiệt đó có bước sóng dài hơn ánh sáng mặt trời nên không thể thoát trở lại qua mái nhà và tường. Đó là lý do tại sao bên trong nhà kính ấm lên khi ánh sáng mặt trời chiếu vào.

Trong bầu khí quyển Trái đất, các khí nhà kính hoạt động hơi khác một chút, nhưng hiệu quả thì giống nhau. Chúng hấp thụ năng lượng ở những bước sóng nhất định tương ứng với năng lượng nhiệt tỏa ra từ Trái đất. Sau đó, các phân tử khí sẽ tái bức xạ năng lượng nhiệt này và trong khi một số phân tử bay vào không gian thì phần lớn năng lượng này vẫn tồn tại trong khí quyển, góp phần gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu.

• Khí nhà kính chính là carbon dioxide. Đó là khí thải chính được tạo ra từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch như than và dầu. Carbon dioxide chiếm khoảng 4/5 lượng khí nhà kính do các hoạt động của con người thải ra.
• Khí mê-tan, từ sản xuất dầu khí và các nguồn khác, là loại phổ biến thứ hai. Nó có khả năng giữ nhiệt lớn hơn carbon dioxide, nhưng tồn tại trong khí quyển trong thời gian ngắn hơn.
• Nitơ oxit là loại khí nhà kính phổ biến tiếp theo. Sau đó, có rất nhiều loại khác, với nồng độ rất nhỏ, có khả năng giữ nhiệt cao, bao gồm hydrofluorocarbon hoặc HFC.
• Hơi nước cũng là một loại khí nhà kính. Và không giống như những chất khác được đề cập ở đây, nó chuyển từ khí sang lỏng hoặc ngược lại, tùy thuộc vào nhiệt độ của khí quyển. Vì vậy, khi bầu khí quyển nóng lên, nồng độ hơi nước tăng lên, làm tăng sự nóng lên.

(Oxy và nitơ, cùng chiếm tới 99% bầu khí quyển, chỉ hấp thụ năng lượng có bước sóng ngắn hơn, vì vậy chúng không phải là khí nhà kính.)

Sự phát thải khí nhà kính từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch và các hoạt động khác đã khiến thế giới nóng lên khoảng 1,2 độ C, hay 2,2 độ F, kể từ cuối thế kỷ 19. Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về điều đó, hãy vào phần “khoa học” trên trang này. Chúng tôi giải thích cách chúng tôi biết biến đổi khí hậu đang diễn ra và cách chúng tôi biết con người phải chịu trách nhiệm.

12. Dấu chân carbon là gì?

Giả sử bạn có một bữa tối bít tết ngon miệng. Bạn có thể biết rằng bò thải ra một lượng lớn khí mê-tan, một thực tế khiến việc chăn nuôi trở thành nguồn phát thải khí nhà kính khá lớn trên toàn thế giới. Nhưng đó chưa phải là tất cả: Những ly rượu vang, nước đóng chai trên bàn và bánh pho mát để tráng miệng đều tạo ra khí thải khi chúng được sản xuất và khi chúng được vận chuyển đến nhà hàng bằng tàu hỏa, xe tải hoặc máy bay. Những lượng khí thải đó có thể được mô tả là “dấu chân carbon” trong bữa tối của bạn, thước đo mức độ đóng góp của bữa tối đó vào sự nóng lên toàn cầu. Tương tự như vậy, việc kiểm đếm lượng khí thải liên quan đến mọi thứ trong cuộc sống của bạn – sưởi ấm ngôi nhà của bạn, lái xe đi làm và về nhà, bay đi đâu đó trong kỳ nghỉ – sẽ xác định lượng khí thải carbon của hộ gia đình bạn.

Ở đây, “cacbon” không chỉ đề cập đến carbon dioxide, loại khí nhà kính chính mà còn đề cập đến tất cả các loại khí nhà kính mà các hoạt động liên quan có thể tạo ra. Các nhà nghiên cứu đã phát triển ý tưởng về dấu chân carbon vào những năm 1990 như một công cụ nghiên cứu. Nó không phải do một công ty dầu mỏ phát minh ra như một số người cho rằng. Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch đã chấp nhận ý tưởng này như một cách để đổ một phần trách nhiệm về cuộc khủng hoảng khí hậu lên người tiêu dùng, chuyển sự chú ý khỏi vai trò của ngành năng lượng hoặc nhu cầu thay đổi cơ cấu rộng hơn, bao gồm cả việc tăng tốc nhanh hơn nhiều. chuyển sang các nguồn năng lượng sạch hơn.